వ్యవసాయ భూముల రిజిస్ట్రేషన్లు- మ్యుటేషన్ల ప్రక్రియ కోసం తెలంగాణ ప్రభుత్వం కొత్తగా భూ భారతి పోర్టల్ తీసుకొచ్చింది. గతంలో ఉన్న ధరణి పోర్టల్ స్థానంలో ఈ భూ భారతి పోర్టల్‌ను రూపొందించారు. ఈ మేరకు బిల్లును అసెంబ్లీ ప్రవేశపెట్టగా.. నేడు చర్చ జరగనుంది. కాగా, గతంలో ఉన్న ధరణి పోర్టల్‌కు కొత్తగా తీసుకొచ్చిన భూ భారతి పోర్టల్‌కు మధ్య ఉన్న తేడాలేంటి..? రైతులకు జరిగే మేలేంటి అనేదే ఇప్పుడు చర్చ.
తెలంగాణ ప్రభుత్వం వ్యవసాయ భూముల రిజిస్ట్రేషన్లు- మ్యుటేషన్ల విషయంలో కీలక నిర్ణయం తీసుకుంది. గత ప్రభుత్వం 2020లో తీసుకొచ్చిన ధరణి పోర్టల్ పేరను భూ భారతిగా మార్పు చేశారు. ఈ మేరకు రెవెన్యూశాఖ మంత్రి పొంగులేటి శ్రీనివాస్ రెడ్డి తెలంగాణ భూ భారతి ఆర్వోఆర్-2024 బిల్లును అసెంబ్లీలో ప్రవేశపెట్టారు. కొత్త చట్టం అమల్లోకి వచ్చిన మూడు నెలల్లోగా మార్గదర్శకాలను రూపొందించనున్నట్లు పొంగులేటి స్పష్టం చేశారు. అనంతరం చట్టంలోని సెక్షన్లు అమల్లోకి వస్తాయన్నారు. ప్రస్తుత, భవిష్యత్‌ అవసరాలను తీర్చే విధంగా కొత్త చట్టం ఉంటుందన్నారు. ఆర్వోఆర్-2024 చట్టానికి (భూ భారతి), ప్రస్తుత ఆర్వోఆర్-2020 (ధరణి) చట్టానికి అనేక వ్యత్యాసాలు ఉన్నాయని మంత్రి పొంగులేటి వెల్లడించారు. 18 రాష్ట్రాల ఆర్వోఆర్ చట్టాలను పరిగణనలోకి తీసుకుని కొత్త ఆర్వోఆర్ చట్టాన్ని తీసుకొచ్చినట్లు చెప్పారు. ఈ నేపథ్యంలో ధరణి -భూ భారతి మధ్య తేడాలేంటనేది ప్రభుత్వం వివరిస్తున్నది.
రెండు చట్టాల మధ్య తేడాలు ఇలా..
అంశం భూ భారతి ధరణి
తప్పుల సవరణ అవకాశం ఉంది లేదు
రిజిస్ట్రేషన్ నిలిపివేత ఉంది లేదు
అప్పీళ్లు ఉన్నాయి లేవు
ఫిర్యాదుల స్వీకారం ఉంది లేదు
రిజిస్ట్రేషన్- మ్యుటేషన్ ఉంది ఉంది
పాసుపుస్తకాల జారీ ఉంది ఉంది
ఫిర్యాదులు ఉంటే మ్యుటేషన్ నిలిపివేత ఉంది లేదు
భూ పటాలు, సర్వే పటం పరిశీలన ఉంది లేదు
మ్యుటేషన్‌కు విచారణ ఉంది లేదు
అధికారులకు శిక్షలు ఉన్నాయి లేవు
పహాణీలో భూమి వివరాలు ఉన్నాయి లేవు
భూముల వివరాలు దాచడం లేదు ఉంది
గ్రామ కంఠం భూములకు రికార్డులు ఉన్నాయి లేవు
గ్రామ భూ ఖాతాల నిర్వహణ ఉంది లేదు
సాదాబైనామాల దరఖాస్తులు క్రమబద్ధీకరణ ఉంది లేదు
రైతులకు జరిగే మేలు
ధరణి పోర్టల్లో భూ సమస్యలకు సంబంధించి దరఖాస్తు చేసుకోవడానికి 33 మాడ్యూళ్లు ఉండేవి. ఒక్కో సమస్యకు ఒక్కో మాడ్యూల్‌ను ఏర్పాటు చేశారు. అయితే అవగాహన లేకపోవటం వల్ల రైతులు ఒకదానికి బదులు మరో మాడ్యూల్లో అఫ్లికేషన్ పెట్టుకుంటే రిజక్ట్ చేసేవారు. దీంతో ప్రతిసారీ రూ.1,200 వెచ్చించి పదేపదే దరఖాస్తు చేయాల్సి వచ్చేది. ఇప్పుడు ఈ మాడ్యూళ్ల సంఖ్యను ఆరుకు తగ్గించారు. భూ భారతి పోర్టల్లో దరఖాస్తు చేస్తే ఇకపై భూ యజమాని ఫోన్‌ నంబరుకు ఎస్‌ఎంఎస్‌లు వస్తాయి. రైతుల అప్లికేషన్ స్టేటస్ చూసుకునేలా ట్రాకింగ్‌ వ్యవస్థ ఉంటుంది. ధరణి పోర్టల్లో భూ దస్త్రాలు కనిపించేవి కావు. భూ భారతిలో ఎవరివైనా, ఎక్కడి నుంచైనా భూముల వివరాలు చూసేలా ఏర్పాట్లు ఉంటాయి.
2020కి ముందు 32 కాలమ్‌లతో పహాణీ ఉండేది. అందులో భూ యజమాని పేరు, భూ ఖాతా, సర్వే నంబరు ఇలా 32 కాలమ్‌లు ఉండేవి. ధరణి పోర్టల్ ద్వారా రైతు పేరు మాత్రమే ఉండేలా పహాణీని అమలు చేసింది.
ఈ క్రమంలో భూముల వివరాల లభ్యత లేక రైతులు ఇబ్బందులు పడేవారు. ప్రస్తుత అవసరాలకు తగినట్లుగా భూ భారితిలో 11 కాలమ్‌లతో కొత్త పహాణీని ఏర్పాటు చేశారు. ఎమ్మార్వో స్థాయిలో భూ సమస్య పరిష్కారం కాకపోతే ఆపైన ఆర్డీవోకు, అక్కణ్నుంచి కలెక్టర్‌కు అప్పీల్‌ చేసుకోవచ్చు. కలెక్టర్‌ ఇచ్చే ఉత్తర్వులతో విభేదిస్తే 30 రోజుల్లో భూ పరిపాలనా ట్రైబ్యునల్‌లో సవాల్‌ చేసుకునే వెసులుబాటు ఉంటుంది. లీగల్ ఇష్యూస్ పరిష్కారానికి ల్యాండ్‌ ట్రైబ్యునళ్లు సైతం ఏర్పాటు చేస్తారు. భూ పరిపాలన ట్రైబ్యునల్‌ కమిషన్‌ను ప్రభుత్వం నియమిస్తుంది. భూ సమస్యల విషయాల్లో రైతులకు న్యాయ సలహాలు, సూచనలు ఇచ్చేందుకు సర్కార్ మండల స్థాయిలో వాలంటీర్లను ఏర్పాటు చేయనుంది. పేదలకు పైసా ఖర్చు లేకుండా ఉచితంగా న్యాయ సలహాలు అందిస్తారు. 2017-18లో నాటి ప్రభుత్వం చేపట్టిన భూ దస్త్రాల ప్రక్షాళన సందర్భంగా చిన్న చిన్న సమస్యలతో పక్కన పెట్టిన 18 లక్షల ఎకరాల భూములకు స్పష్టత తీసుకురానున్నారు. హక్కుల జారీకి భూ భారతి చట్టం ద్వారా అవకాశం కల్పించనున్నారు.
భూ భారతి చట్టంలోని 4(1) సెక్షన్‌ను అనుసరించి రాష్ట్రంలోని గ్రామాల్లో ఉన్న అన్ని రకాల భూముల హక్కుల రికార్డులను రూపొందిస్తారు. డ్రోన్‌ సాంకేతికతను ఉపయోగించి భూ భాగాలను మ్యాపింగ్‌ చేయనున్నారు. తెల్లకాగితాలపై ఒప్పందాల ద్వారా (సాదాబైనామా) 2014, జూన్‌ 2కు ముందు జరిగిన కొనుగోళ్లను క్రమబద్ధీకరించాలని ఆర్వోఆర్-2024 చట్టం సెక్షన్‌ 6(1) ద్వారా నిర్ణయించారు. ఆర్డీవో స్థాయిలో విచారణ నిర్వహించి క్రమబద్ధీకరణ ప్రక్రియను నిర్వహిస్తారు.
